Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Πως ορίζουμε Μαθηματικές έννοιες;


Συχνά είναι δύσκολο στα Μαθηματικά να ορίσεις κάτι. Για παράδειγμα τι ονομάζουμε τρίγωνο;

Α) Είδη ορισμών
Η Λογική διαθέτει τρία εργαλεία για να ορίσεις μια έννοια, τα τρία είδη ορισμών είναι:

Καταφατικός ορισμός: Μας ορίζει  ακριβώς τι είναι με την βοήθεια προηγούμενων εννοιών που έχουν οριστεί.

π.χ. Τι οξυγώνιο τρίγωνο; Το τρίγωνο που όλες τις γωνίες του είναι οξείες.

Περιγραφικός ορισμός: Μέσω από την περιγραφή των ιδιοτήτων ή των λειτουργιών του μας ορίζει την έννοια.

π.χ. Τι ονομάζουμε διάμεσος ενός τριγώνου; Λέγεται το ευθύγραμμο τμήμα που ενώνει μια κορυφή τριγώνου με το μέσο της απέναντι πλευράς.

Αποφατικός ορισμός: μας λέει τι δεν είναι

π.χ. Τι ονομάζουμε αντίρροπα διανύσματα; Τα παράλληλα διανύσματα που δεν είναι ομόρροπα.

πχ. Τι ονομάζουμε παράλληλες ευθείες; Οι ευθείες που δεν τέμνονται στο επίπεδο.


2) Κανόνες
Το να ορίσουμε μια Μαθηματική έννοια τελικά δεν είναι μια εύκολη δουλειά, αλλά πρέπει να ικανοποιεί κάποιους κανόνες, όπως είναι:

1. Δεν πρέπει να εμφανίζεται στον ορισμό η οριζόμενη λέξη - έννοια,  αν γίνεται ο ορισμός  αυτός λέγεται κυκλικός ορισμός.

π.χ. Τι ονομάζουμε ενδεχόμενο ή γεγονός; Είναι ένα σύνολο απλών γεγονότων, δηλαδή ένα σύνολο αποτελεσμάτων ενός πειράματος τύχης

2. Οι ορισμοί διατυπώνονται με την βασική γλώσσα ή με την βοήθεια εννοιών  που έχουν ορισθεί εκ των προτέρων.

πχ. Τι ονομάζουμε αδύνατο ενδεχόμενο; Δεχόμαστε ως ενδεχόμενο και το σύνολο που δεν έχει κανένα στοιχείο (κενό σύνολο)! Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τον αρχικό ορισμό του σχολικού βιβλίου για το ενδεχόμενο, που το ορίζει ως «το σύνολο που έχει στοιχεία ένα ή περισσότερα αποτελέσματα ενός πειράματος τύχης»

πχ. Τι ονομάζουμε παράλληλες ευθείες; Αν δύο ευθείες τεμνόμενες από τρίτη σχηματίζουν τις εντός εναλλάξ γωνίες ίσες, τότε είναι παράλληλες. Εδώ γίνεται λάθος με την χρήση της έννοιας «εντός εναλλάξ», πρώτα ορίσαμε την παραλληλία ευθειών και μετά την έννοια εντός εναλλάξ (αν και θα μπορούσε να είχε γίνει ανάποδα).

Σχόλια

  1. Να 'σαι καλά Γιάννη!

    Εγώ πάντως παρακολουθώ το blog σου http://physicsjfior.blogspot.com/

    προσπαθώ, αλλά δεν καταλαβαίνω και πολλά!!

    Βλέπεις δεν έχω ανάλογο επίπεδο με αυτό που έχεις εσύ στα Μαθηματικά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Δημήτρης Δούδης11 Απρ 2012, 1:04:00 μ.μ.

    Η προσπάθεια να ορίσουμε μια έννοια με χρήση της ίδιας της έννοιας λέγετε αλλιώς και ΑΥΤΟΑΝΑΦΟΡΑ;;;

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Εκτιμάμε τους ανθρώπους που σέβονται τους συνομιλητές τους και διδάσκουν ήθος από τα πληκτρολόγιά τους.

Το lisari είναι χώρος που ενώνει φωνές, κάνει τις διαφορετικές δυνάμεις ομόρροπες.

Είναι εδώ για να ενώσει τους μαθηματικούς και να εκφραστούν μέσα από ένα μέσο. Επομένως, οι αντεγκλήσεις και οι προσβολές δεν μας τιμούν και δεν βοηθούν το σκοπό του εγχειρήματος.

Σας ευχαριστούμε για τη συμμετοχή και το ήθος σας!

Μάκης Χατζόπουλος

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Διαγώνισμα στην απόλυτη τιμή [2021] σε word + pdf

O αγαπητός φίλος και συνάδελφος από το 4ο ΓΕΛ Λάρισας Άρης Χατζηγρίβας μας προσφέρει σε επεξεργάσιμη μορφή (!) ένα όμορφο διαγώνισμα στην Άλγεβρα Α΄ Λυκείου που έγραψαν οι μαθητές του για το πρώτο τετράμηνο. Ύλη : Παράγραφος 2.3 (Απόλυτη τιμή πραγματικού αριθμού) Για απευθείας αποθήκευση πατήστε word - pdf  αντίστοιχα.  Για περισσότερα αρχεία από τη Α΄ Λυκείου  πατήστε την αντίστοιχη καρτέλα

Το έχετε προσέξει;

Όλοι διδάσκουμε την πρόταση  σωστά;  Και κάνουμε τις αντίστοιχες ασκήσεις του σχολικού βιβλίου (ασκ. Β9 σελ. 122)  Σωστά; Τι δεν έχουμε προσέξει (αν όχι όλοι, οι περισσότεροι); Την υποσημείωση του σχολικού βιβλίου κάτω από την απόδειξη της πρότασης. Ποια είναι; Να δείξω ολόκληρη τη σελίδα του σχολικού βιβλίου για να αντιληφθούμε αυτό που αναφέρω:  Τι σημαίνει αυτό; Ότι γλυτώνουμε "κομμάτια" απόδειξης από την λύση της άσκησης 9 του ερωτήματος ii (και όχι ολόκληρη την απόδειξη ${f}'\left( 0 \right)=0$).  Επίσης, οποιαδήποτε συνάρτηση της μορφής $f\left( x \right)={{x}^{\alpha }},x\ge 0,\,\,\alpha >1$ είναι παραγωγίσιμη στο $\left[ 0,+\infty  \right)$ και θα παίρνουμε απευθείας και χωρίς απόδειξη ότι  ${f}'\left( 0 \right)=0$ λόγω της υποσημείωσης. Με ευκαιρία αυτής της υποσημείωσης έφτιαξα ένα αναλυτικό άρθρο που γράφει αναλυτικά την παραγώγιση της συνάρτησης όπου ορίζεται $f\left( x \right)=\sqrt[v]{{{x}^{\mu }}},\,\,\mu ,v\in \mathbb{N}\,\...

Επαναληπτικό διαγώνισμα στο 1ο Κεφάλαιο - Μαθηματικά Προσανατολισμού Γ΄ Λυκείου

 Ο αγαπητός φίλος και συνάδελφος Νίκος Μιχαλόπουλος από την Πύλο μας προσφέρει ένα διαγώνισμα επαναληπτικό στο 1ο κεφάλαιο για τους μαθητές της Γ¨ Λυκείου στα Μαθηματικά Προσανατολισμού. Για απευθείας αποθήκευση πατήστε εδώ. Σχολικό έτος: 2025 - 26