Υπάρχουν πολλά τέτοια σημεία που οι Μαθηματικοί σκοντάφτουν, είτε λόγω άγνοιας, είτε λόγω κακής διατύπωσης και αναμετάδοσης της κακής φιλολογικής επιμέλειας του σχολικού βιβλίου, είτε λόγω απροσεξίας.
Εδώ έχουμε την ανάγκη συμμετοχής Φιλολόγων για να μας βοηθήσουν στην σωστή και διεξοδική άποψη για το θέμα. Πολλά είναι τα σημεία που δεν έχουμε καταλήξει όπως θα δείτε παρακάτω...
Ξεκινάω και περιμένω την συμμετοχή σας, (η λίστα θα ανανεώνεται συνέχεια)
1)Συνηθίζουμε να λέμε, "Οι διαγώνιες του ορθογωνίου είναι ίσες" που είναι λάθος, αντί του ορθού που είναι "διαγώνιοι" (επειδή είναι δευτερόκλιτο), έτσι αναφέρεται άλλωστε και στο σχολικό βιβλίο.
2) Επίσης υπάρχει ένα πρόβλημα με τον τόνο στην προηγούμενη λέξη "τις διαγωνίους" ή "τις διαγώνιους"; Ή τελικά πρέπει να λέμε "τις διαγώνιες"; Άντε βγάλε άκρη...
3) Επίσης λέμε "Φερμάτ" αντί του σωστού "Φερμά", αφού είναι Γάλλος και δεν προφέρεται το τελευταίο γράμμα. Φυσικά τα ονόματα κάθε λαός τα προφέρει με τον δικό του τρόπο, αν ακούσετε πως προφέρουν τον "Ευκλείδη" σε διάφορες χώρες θα τρομάζετε να το αναγνωρίσετε. Οπότε δεν θα ξανασχοληθούμε και πολύ με την προφορά των ονομάτων.
Ο Μιχάλης Λάμπρου καθηγητής Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, γράφει κάτι σχετικό: " Το φαινόμενο της εσφαλμένης προφοράς των ονομάτων είναι σύνηθες σε όλες τις γλώσσες. Π.χ. ο γάλλος Cauchy/Κοσί στα αγγλικά προφέρεται Κόσι ενώ τις ΗΠΑ το άκουσα και ως Κάουτσι. Τα ελληνικά ονόματα είναι και αυτά ταλαιπωρημένα. Ο Ευκλείδης, για παράδειγμα, στα αγγλικά είναι Euclid/Γιούκλιντ, η Υπατία είναι Hypatia/Χα'ι'πέσια και ο Αλκιβιάδης αγνώριστος: Τον πρωτοάκουσα σε θεατρική παράσταση Σαίξπηρ και τρόμαξα να τον γνωρίσω. Είχε γίνει Alcibiades/Αλσαμπάιντες. "
4) Το σωστό είναι "πληροί τις προϋποθέσεις" αντί του λανθασμένου που γράφουν πολλοί "πληρεί τις προϋποθέσεις".
5) Λέμε συνήθως "παρανομαστής" αντί του σωστού που είναι "παρονομαστής".
6) Η λέξη "υπόρριζο" γράφεται με ένα ή με δύο "ρ"; Το σχολικό βιβλίο το έχει με ένα "ρ" (κάπου το είχε πάρει το μάτι μου)! Φοβερό;
7) Γράφουμε "έκκεντρο" αντί του σωστού που είναι "έγκεντρο".
8) Ποιο είναι το σωστό "παραγεγραμμένος κύκλος" ή "παρεγγεγραμμένος κύκλος"; Νομίζω το δεύτερο, πάντως το βιβλίο αναφέρει την έννοια "περιγεγραμμένος κύκλος" και καθάρισε!
9) Κάποιες προστακτικές που γίνονται λάθος (πρώτη στήλη σωστά, δεύτερη λάθος), τα περισσότερα από τα παρακάτω μου τα υπέδειξε ένας πρώην και αριστούχος μαθητής της Γ΄ Λυκείου, ο Νασιούλα Αντώνης από τον Βόλο (19620 μόρια / πρώτη προτίμηση; Μαθηματικό Αθήνας!).
"Αντικατάστησε", αντί για "Αντικατέστησε" (κάνε αντικατάσταση)
"Απόδειξε το", αντί για "Απέδειξε το"
"Υπόδειξέ μου" , αντί για "Υπέδειξε μου""Αντίγραψε" αντί για "Αντέγραψε"
"Υπόθεσε" αντί για "Υπέθεσε"
"Διάγραψε" αντί για "Διέγραψε"
"Απόβαλε" αντί για "Απέβαλε"
"Μετάτρεψε" αντί για "Μετέτρεψε"
"Επανάλαβε" αντί για "Επανέλαβε"
"Περίγραψε" αντί για "Περιέγραψε"
"Επίλεξε" αντί για "Επέλεξε"
Σημείωση: Το εντυπωσιακό είναι ότι σε πολλά από αυτά ακόμα και ο ορθογραφικός έλεγχος του Word τα θεωρεί λάθος (τα υπογραμμίζει με κατσαρές κόκκινες γραμμές).
4) Το σωστό είναι "πληροί τις προϋποθέσεις" αντί του λανθασμένου που γράφουν πολλοί "πληρεί τις προϋποθέσεις".
5) Λέμε συνήθως "παρανομαστής" αντί του σωστού που είναι "παρονομαστής".
6) Η λέξη "υπόρριζο" γράφεται με ένα ή με δύο "ρ"; Το σχολικό βιβλίο το έχει με ένα "ρ" (κάπου το είχε πάρει το μάτι μου)! Φοβερό;
7) Γράφουμε "έκκεντρο" αντί του σωστού που είναι "έγκεντρο".
8) Ποιο είναι το σωστό "παραγεγραμμένος κύκλος" ή "παρεγγεγραμμένος κύκλος"; Νομίζω το δεύτερο, πάντως το βιβλίο αναφέρει την έννοια "περιγεγραμμένος κύκλος" και καθάρισε!
9) Κάποιες προστακτικές που γίνονται λάθος (πρώτη στήλη σωστά, δεύτερη λάθος), τα περισσότερα από τα παρακάτω μου τα υπέδειξε ένας πρώην και αριστούχος μαθητής της Γ΄ Λυκείου, ο Νασιούλα Αντώνης από τον Βόλο (19620 μόρια / πρώτη προτίμηση; Μαθηματικό Αθήνας!).
"Αντικατάστησε", αντί για "Αντικατέστησε" (κάνε αντικατάσταση)
"Απόδειξε το", αντί για "Απέδειξε το"
"Υπόδειξέ μου" , αντί για "Υπέδειξε μου""Αντίγραψε" αντί για "Αντέγραψε"
"Υπόθεσε" αντί για "Υπέθεσε"
"Διάγραψε" αντί για "Διέγραψε"
"Απόβαλε" αντί για "Απέβαλε"
"Μετάτρεψε" αντί για "Μετέτρεψε"
"Επανάλαβε" αντί για "Επανέλαβε"
"Περίγραψε" αντί για "Περιέγραψε"
"Επίλεξε" αντί για "Επέλεξε"
Σημείωση: Το εντυπωσιακό είναι ότι σε πολλά από αυτά ακόμα και ο ορθογραφικός έλεγχος του Word τα θεωρεί λάθος (τα υπογραμμίζει με κατσαρές κόκκινες γραμμές).
10) Στα σχολικά βιβλία γράφει "Ο συντελεστής του άγνωστου" αντί του ορθού "ο συντελεστής του αγνώστου".
11) Όμοια με το προηγούμενο, "Να βρείτε τρεις διαδοχικούς ακέραιους" αντί του σωστού "ακεραίους".
12) Μου το έχει πει συνάδελφος και δεν γνωρίζω κατά πόσο ισχύει, δεν βάζουμε σημεία στίξης μετά από σύμβολα, έτσι όταν κλείνει μια πρόταση με ένα μαθηματικό τύπο ΔΕΝ πρέπει να βάλουμε στο τέλος τελεία, σύμβολο μετά από σύμβολο δεν πάει, κάπως έτσι μου είπε, έτσι σας το λέω... Είναι σωστό όμως;;
13) Των εφαπτόμενων ή εφαπτομένων είναι το σωστό; Γενικά η λέξη "εφαπτομένη" και ο τονισμός της έχουμε ένα θέμα εμείς οι Μαθηματικοί...
14) Επίσης "....του συνημιτόνου" ή "....του συνημίτονου" ; Μου θύμισε μια έκφραση που αναφέρει το σχολικό βιβλίο της Β Λυκείου Άλγεβρας (σελ. 10-11): "Ομοίως ορίζουμε και τη συνάρτηση συνημίτονο...". Κάθε φορά που το αναφωνώ στην τάξη δημιουργεί εντύπωση στους μαθητές.
15) Ποιο είναι το σωστό; Η "μεσοπαράλληλη" ή "μεσοπαράλληλος"; Το βιβλίο αναφέρει το δεύτερο, αλλά και το πρώτο ακούγεται, είναι σωστό;
Καλημέρα, ανοίξατε πολλά θέματα μαζί. Αν και μαθηματικός ασχολούμαι ερασιτεχνικά και με την γλώσσα.
ΑπάντησηΔιαγραφή1)Εδώ μπερδεύουμε το ουσιαστικό με το επίθετο. Το ουσιαστικό είναι ο διαγώνιος-ή διαγώνιος, ενώ το επίθετο είναι ο διαγώνιος- ή διαγώνια. Προσωπικά πιστεύω ότι πολλές φορές μας πάει να πούμε η διαγώνια (ουσιαστικό) γιατί είναι θηλυκό.
2)+10)+11)+13)
Εδώ έχουμε να κάνουμε πάλι με την σύγχυση (φυσιολογική για μένα) μεταξύ ουσιαστικού και επιθέτου. Στα ουσιαστικά ο τόνος κατεβαίνει στη γενική (όχι σε όλα) ενώ στα επίθετα δεν συμβαίνει. Άρα θα πούμε «του ακέραιου αριθμού» αλλά του «ακεραίου». το ίδιο για τα άλλα τρία π.χ. «της εφαπτομένης» αλλά της «εφαπτόμενης ευθείας».
15)Αυτό μου φαίνεται πολύ περίεργο μιας λέμε «η παράλληλη ευθεία» και όχι «η παράλληλος ευθεία», μπορεί απλά να είναι ο μεσοπαράλληλος (ισημερινός-μεσημβρινός) και από σύγχυση να το λέμε η μεσοπαράλληλος ευθεία, πάντως εγώ μεσοπαράλληλη ευθεία λέω.
7)Το σωστό είναι έκκεντρο μιας και η ετυμολογία της λέξης είναι εκ+κέντρο
ΓΕΙΑ ΣΟΥ ΜΑΚΗ, ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΠΙΘΑΝΩΝ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΓΛΩΣΣΙΚΩΝ ΑΤΟΠΗΜΑΤΩΝ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΩΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΚΑΤΑΘΕΤΩ ΚΑΠΟΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ:
1, 2. η διαγώνιος (ουσ. β΄ κλίσης), άρα: οι διαγώνιοι / των διαγωνίων / τις διαγωνίους (βέβαια ο Τριανταφυλλίδης δίνει στη δημοτική και τόνο στην προπαραλήγουσα στα πολυσύλλαβα, π.χ. του αντίλαλου, όμως δεν το θεωρώ εύστοχο στο συγκεκριμένο ουσιαστικό, διότι μεταφέρεται επακριβώς από την αρχαία ελληνική του κατάληξη. Κακώς θεωρώ ότι ακυρώσαμε ή δημιουργήσαμε σύγχυση αναφορικά με έναν βασικό κανόνα της αρχαίας ελληνικής: ο τόνος κατεβαίνει από την προπαραλήγουσα στην παραλήγουσα όταν η λήγουσα γίνεται μακρά ή η προπαραλήγουσα δεν τονίζεται όταν η λήγουσα είναι μακρά)
3. Φερμά / η κατάληξη -ατ δεν συνηθίζεται στα Γαλλικά
4. πληροί: διατηρείται στη δημοτική ο συνηρημένος τύπος της αρχαίας (οω=ω / οεις=οις /οει=οιο), το ίδιο ισχύει, σπανιότερα, και για τα: εκπληρώ, αξιώ, απαξιώ
5. παρονομαστής<παρονομάζω
6.υπόρριζο (ένας άλλος κανόνας που τελεί υπό σύγχυση στη δημοτική)
7. έκκεντρο < εκ (έξω) + κέντρο (αν έχει τη σημασία του έξω από το κέντρο του κύκλου, που νομίζω πως αυτή έχει)
8. α) παραγεγραμμένος < παρά + γεγραμμένος: μτχ μέσου παρακειμένου του παραγράφω
β) παρεγγεγραμμένος < παρά + εγγεγραμμένος (του ρ. παρεγγράφω; / δεν το γνωρίζω αυτό το ρήμα, βέβαια νομίζω πως υπάρχει εγγεγραμμένος κύκλος)
γ) περιγεγραμμένος < περι + γεγραμμένος (του ρ. περιγράφω)
ΔΙΚΗ ΣΑΣ, ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ, Η ΕΠΙΛΟΓΗ!
9. Ορθές οι προστακτικές που δίνεις, διότι στην προστακτική δεν υπάρχει αύξηση
10. του αγνώστου (διότι είναι τρισύλλαβο και τα παροξύτονα τρισύλλαβα και στη δημοτική κατεβάζουν τον τόνο στην παραλήγουσα όταν η λήγουσα γίνεται μακρά, π.χ. του ανθρώπου
11. Είναι πολυσύλλαβο, οπότε η γνωστή με το "διαγώνιους" σύγχυση (πρέπει οι γραμματιστές να το ξεκαθαρίσουν)
12. Μάλλον ναι, δεν χρειάζονται σημεία στίξης. Αν όμως δεν δω παράδειγμα δεν μπορώ να εκφέρω ασφαλή γνώμη. Κανόνας σχετικός νομίζω πως δεν υπάρχει. Αν για παράδειγμα αλλάζεις σειρά, δεν χρειάζεται να βάλεις σημείο στον τύπο, π.χ. τελεία
13. η εφαπτομένη / των εφαπτομένων
14. ό,τι και στο 11
15. και τα δύο είναι ορθά, το μεσοπαράλληλος είναι η μεταφερόμενη από την αρχαία κατάληξη (ονομάζεται "λόγιος τύπος") / μεσοπαράλληλη (τύπος κοινός, της δημοτικής)
Βασίλη εξαιρετική και πολύτιμη η βοήθειά σου!
ΑπάντησηΔιαγραφήΣε ευχαριστούμε πολύ!